The Blog

Op uitnodiging van de Spaanse Ambassade en in het bijzonder de afgevaardigde van het Consejo Regulador Rioja werd ik afgelopen week verwelkomd in het Restaurant Bougainville. Dit pas geopende  Hotel TwentySeven waar niemand minder dan zojuist uitgeroepen tot Nederlands beste sommelier, Lendl Mijnhijmer, als Wine Director werkt.

30% van de totale Europese oppervlakte aan wijngaarden ligt in Spanje. Ze zijn alleeen niet de grootste producent dat is afwisselend Frankrijk of Italië. Dit komt omdat Spanje voornamelijk arme, droge bodems heeft en dus een lagere opbrengst per hectare. Het voordeel van dit ‘nadeel’ is dat er veel minder ‘vintage-variatie’ is en daarmee bedoel ik het kwaliteitsverschil tussen jaargangen. Zo praat met veel over een goed, slechter of matig jaar als we het bijvoorbeeld over de Bordeaux of Borgogne hebben, maar wat de Spaanse regio’s betreft en daar is Rioja een mooi voorbeeld van, zien we slechte goede en excellente jaren in de afgelopen decennia. Het stabiele mediterrane klimaat en een lange historie van wijn traditie maken het een boeiend wijnland.

Traditie

In heel Spanje ondergaan wijnen van oudsher een lange rijping in houten vaten, vaak Amerikaans hout. En daarna ook nog op fles, voor ze vrijgegeven worden. Dat zie je als consument vaak terug op de oogstjaren die vaak ouder zijn in vergelijking met andere wijn producerende landen. De Spaanse wet schrijft etiket-termen voor die de minimumrijpingsperioden op vat en fles aangeven. In volgorde van toenemende leeftijd zijn dat:

• Joven
• Crianza
• Reserva
• Grand Reserva

Ook vind je de kwaliteit indicatie DOCa op het etiket van Rioja wijnen. Designation of Origin (DO) staat voor Spaanse kwaliteits wijnen. Rioja werd in 1926 toegelaten en is de oudste D.O. van Spanje. De D.O.C.a. classificatie werd in 1991 als eerste aan Rioja toegewezen en heeft nog strengere regels o.a. ten aanzien van druivensoorten, maximale opbrengsten, het label..etc.

De streek

Rioja is verspreid over 100 kilometer langs de rivier de Ebro, in het Noorden van Spanje. Het is omgeven door twee bergetens die het klimaat beschermen tegen extremen. Met 64.000 hectare wijngaard is het gebied opgedeeld in drie subregio’s. Rioja Alta, in het noordwesten, Rioja Baja in het Zuiden en Rioja Alavesa in het bergachtige Baskenland. Vooral deze laatse regio is kwalitatief zeer belangrijk. Traditioneel was Rioja altijd een blend van druiven van kleine druiventeelers uit deze diverse regio’s. Tegenwoordig zie je een duidelijke trend richting meer terroir wijnen en meer de focus op ‘singel estate wines’.

Tempranillo

De belangrijkste druif uit deze streek. Deze krachtpatser levert wijnen op met een hartig bijna dierlijk karakter, bosaardbeitjes, zwarte kers en kruiden.  Veel van het karakter van de Rioja wijnen heeft echter te maken met het houtgebruik, zo kunnen zoete tonen van kokos, vanille, toast en cederhout aan het smaakpalet worden toegevoegd. Tempranillo wordt in Rioja, afhankelijk van de gewenste stijl, vaak geblend met Garnacha, Mazuelo (Carignan) en Graciano. De Tempranillo is echter de belangrijkste druif in de regio en zorgt als ware eigengereide druif voor een flinke dosis zelfvertrouwen in de wijn. Kunnen we daar niet allemaal wel eens wat extra van gebruiken op zijn tijd:)

Over smaak valt niet te twisten

Als ik de Rioja wijnen in een paar woorden zou moeten omschrijven dan noem ik de wijnen ruig, avontuurlijk en veelzijdig. Het zijn krachtige wijnen die wel tegen een stootje kunnen. Ideaal voor rijke gerechten als stoer rundvlees en robuuste stoofschotels met uitgesproken smaken o.a. lamsvlees. Kies bij de lichtere stijlen Rioja dan ook een lichter en minder uitgesproken (Hollands) gerecht. Dus laat je goed adviseren, want de ene Rioja is zeker de andere niet. De keuze maak je natuurlijk op basis van je eigen voorkeur. Kijk op het etiket naar deze net benoemde benamingen, want zij zeggen oplopend iets over de hoeveelheid hout die de wijn heeft gehad. Hoe langer de houtrijping, des te krachtiger en rijper wordt de wijn van smaak.

Wat is er nieuw aan Rioja?

Tijdens de masterclass van niemand minder dan Master of Wine Cees van Casteren, mijn mede-docent voor de WSET cursussen bij Winefield’s Auctioneers, komt deze trend ook direct ter sprake. Zo was het Consejo, de overkoepelende organisatie die zowel de producenten als de consumenten van Rioja bediend, lange tijd heel voorzichtig met deze ontwikkeling.  Rioja heeft een lange traditie van kwaliteitswijn maken en iedereen kent de wijn, deze reputatie wilden ze niet zomaar op het spel zetten. Echter Spanje is een dynamisch wijnland en wordt wel eens de nieuwe oude wereld genoemd, juist vanwege de interessante ontwikkelingen. Denk aan de technologische revolutie van de jaren negentig en de enorme investeringen die gedaan zijn met als gevolg kwaliteit verbetering. Een mooi voorbeeld zijn de witte wijnen, deze waren in het verleden oxidatief en met veel houtgebruik. Tegenwoordig vind je hier prachtige exemplaren frisse en aromatische witte wijnen met enorme finesse. De oplossing bleek te liggen in strenge eisen ten aanzien van deze ‘nieuwe Rioja wijnen’. Deze ‘Vinos de Municipio’ worden van klein naar groot ingedeeld in de herkomstbenamingen: Viñedo Singular Wines,  Vino de Municipo en Vino de Zona. Tot slot was een opvallende ontdekking de herleving van de witte wijnen uit Rioja, omdat de streek redelijk koel is en veel kalksteen bevat is de regio ook uitermate geschikt voor de productie van witte wijnen. Mijn persoonlijke ontdekking was de Valdemar Ispiración Tempranillo Blanco 2017. Deze geurige bloemige wijn toont veel steenvruchten en goede zuren, daarnaast verwacht ik meer complexiteit met de jaren, ja zelfs de witte wijnen uit de streek blijken echte bewaarwijnen!

Knowing who you are is bold and brave

It is having a path to follow

And being true to it

Knowing who you are is your greatest wealth

Not floating, but swimming

Even if you must swim against the tide

Knowing who you are is having as many

Convictions as true friendships

A choice few, unbreakable

Someone who does not know who they are

Asks permission

Someone who knows who they are

Orders a Rioja